📌 Туг, далбааны тухай ойлголт

• Туг гэдэг нь улс, үндэстэн, байгууллага, байгууллагын нэгж, цэргийн анги, овог аймаг зэргийг төлөөлөх бэлгэдлийн даавуун тэмдэг юм.

• Далбаа гэдэг нь мөн адил бэлгэдлийн хэрэгсэл боловч ихэвчлэн усан онгоц, тээвэр болон олон улсын харилцаанд өргөн хэрэглэгддэг.

• Туг, далбаа нь нэгэн төр, үндэстэн, байгууллагын эрх чөлөө, тусгаар тогтнол, эв нэгдэл, бахархал, үнэт зүйлсийг илэрхийлдэг.

🕰 Түүхэн уламжлал

• Эрт үеийн омог аймгууд өөрийн тэмдэг, бэлгэ (шувуу, араатан, зэвсэг гэх мэт)-ийг модон дээр тогтоож, туг болгон хэрэглэдэг байжээ.

• Эртний Египет, Ромын легионууд тугийг цэргийн хүчний бэлгэдэл болгож явдаг байсан.

• Дундад зуунд хаант улс, язгууртнууд өөрийн сүлд тэмдгийг туг болгон ашиглаж, өөр хоорондоо ялгарах болон үндэстнээ илэрхийлэх хэрэгсэл болгосон.

🎨 Туг далбааны утга учир

Туг, далбааны өнгө, дүрслэл бүр тусдаа бэлгэдэл, утга агуулгатай байдаг.

• Өнгөний бэлгэдэл (ерөнхий жишээ):

  • ⚪ Цагаан – энх тайван, ариун цэвэр

  • 🔴 Улаан – баатарлаг тэмцэл, эр зориг

  • 🟢 Ногоон – байгаль, хөгжил, итгэл

  • 🟡 Шар – нар, шашин, итгэл үнэмшил

  • ⚫ Хар – хүч чадал, шийдэмгий байдал

• Бэлгэ тэмдэг, дүрс: Нар, сар, од, бүргэд, арслан, морь гэх мэт нь тухайн үндэстний түүх, шашин, итгэл үнэмшилтэй холбоотой байдаг.

📚 Хэрэглээ

1. Улсын хэмжээнд

   • Улсын тусгаар тогтнол, бүрэн эрхийн бэлгэдэл.

   • Төрийн ёслол, баяр наадам, хүндэтгэлтэй арга хэмжээнд мандуулна.

   • Олон улсын байгууллагад тухайн улсын төлөөлөл болж байрлуулна.

2. Цэргийн салбарт

   • Цэргийн анги нэгтгэлийн ялгарал, сүр хүч, эв нэгдлийн илэрхийлэл.

   • Тугийг хамгаалах, мандуулах нь эх оронч бахархал, үнэнч байдлыг илэрхийлдэг.

3. Далбаа (усан онгоц, тээвэр)

   • Усан онгоц бүр тухайн улсын далбааг мандуулснаар аль улсын бүртгэлтэй болохыг харуулдаг.

   • Далбаагаар дохио зангаа өгөх, олон улсын дүрэм журмыг сахихад хэрэглэнэ.

4. Байгууллага, спорт, нийгмийн салбарт

   • Байгууллага, их сургууль, спортын баг, хөдөлгөөн өөрийн туг, далбааг хэрэглэдэг.

   • Спортын тэмцээнд улсын тугаа мандуулах нь ялалтын бахархлыг илэрхийлнэ.

🇲🇳 Монгол тугийн онцлог

• Монгол Улсын төрийн далбаа нь улаан, цэнхэр, улаан гурван судалтай.

• Зүүн талын улаан судал дээр Соёмбо тэмдэг байрлах бөгөөд энэ нь:

  • 🔥 Гал – амьдрал, хөгжил

  • ☀️🌙 Нар, сар – мөнх оршихуйн бэлгэдэл

  • ⬜ Гурвалжин ба тэгш өнцөгт – шударга ёс, эв нэгдэл

  • 🐎 Сум – хурд, эр зориг

  • ♻️ Түмэн наст хээгээр – эв нэгдэл, бат бэхийг илэрхийлдэг.

• Дунд талын цэнхэр өнгө нь мөнх хөх тэнгэрийг бэлгэддэг.

• Хоёр талын улаан өнгө нь эр зориг, эх оронч тэмцлийг бэлгэддэг.

🤔 Сонирхолтой баримтууд

• Дэлхий дээрх хамгийн эртний туг бол Дани улсын төрийн далбаа (1219 оноос хэрэглэж эхэлсэн).

• Олимпийн наадамд спортын тамирчин улс орныхоо тугийг барьж орох нь хамгийн нэр хүндтэй ёслолын нэг.

• Улсын туг буруу харуулан мандуулбал (эргүүлж, доош харуулбал) олон улсад аюул, гамшгийн дохио гэж үздэг.