📌 Офсет хэвлэл гэж юу вэ?

Офсет хэвлэл нь бэхийг эхлээд металл хавтан (plate) дээрээс резинэн цилиндр (blanket) рүү дамжуулж, дараа нь цаас болон бусад материал дээр буулгах арга юм.

• Энэ аргын онцлог нь шууд хавтангаас цаасан дээр хэвлэдэггүй – харин “офсет” буюу дам дамжуулан буулгадаг.

• Ийм дамжуулалтын ачаар зураг, текстийн нарийвчлал өндөр болж, олон мянган хуудсыг чанарын алдагдалгүйгээр хэвлэх боломжтой.

🕰 Түүхэн хөгжил

• 1796 он: Литографийн аргыг Австрийн Алоис Зенефельдер зохион бүтээв. Энэ нь офсет хэвлэлийн суурь болсон.

• 1904 он: Америкийн Рубел гэх хүн литографийн машиныг резинэн цилиндртэй болгосноор орчин үеийн офсет хэвлэл үүсэв.

• XX зуун: Сонин, номын үйлдвэрүүд офсет хэвлэлийг өргөнөөр ашиглаж эхэлсэн.

• Өнөөдөр: Офсет хэвлэл дэлхий дээрх олон тооны хэвлэлийн ажлын 70-80%-д хэрэглэгдэж байна.

⚙️ Офсет хэвлэлийн технологийн зарчим

Офсет хэвлэл нь ус ба тосны үл нийцэх зарчим дээр тулгуурладаг.

• Хавтан дээр зураг/үсэгтэй хэсэг нь бэхийг татдаг (тосонд татагдана).

• Харин зураггүй хэсэг нь усыг татаж, бэх наалдахаас хамгаална.

• Бэхтэй хэсэг резинэн цилиндрт дамжиж, тэндээс цаас руу бууна.

👉 Энэ процессийн ачаар маш нарийн дүрс, жигд чанар гардаг.

🌟 Давуу талууд

1. Өндөр нарийвчлал – Жижиг үсэг, нарийн шугам, өнгөний ялгарал маш тод.

2. Хурдан үйлдвэрлэл – Цагт хэдэн арван мянган хуудсыг хэвлэх боломжтой.

3. Зардлын хэмнэлт – Их тооны захиалга дээр нэгжийн үнэ маш хямд.

4. Олон төрлийн материал дээр хэвлэж болно – цаас, картонон, шошго, уян хуванцар, сав баглаа боодол.

5. Өнгөний уян хатан байдал – 4 өнгийн CMYK хэвлэлээс эхлээд тусгай металик өнгө хүртэл ашиглаж болдог.

📚 Хэрэглээ

Офсет хэвлэлийн машинууд дараах салбарт хамгийн өргөн хэрэглэгддэг:

• Ном, сурах бичиг, уран зохиол

• Сонин, сэтгүүл

• Каталог, брошюр, рекламны материал

• Сав баглаа боодол, шошго

• Календарь, постер

🤔 Сонирхолтой баримтууд

• Дэлхийн томоохон сонинууд (New York Times, The Guardian, Asahi Shimbun гэх мэт) бүгд офсет хэвлэл ашигладаг.

• Монголд ч 1920-иод оноос офсет хэвлэлийн машин орж ирж, “Ардын эрх” сонин тэдгээр дээр хэвлэгдэж байсан.

• Нэг офсет хэвлэлийн машин өдөрт сая хүртэл хуудас хэвлэх хүчин чадалтай байдаг.

• Дижитал хэвлэл гарч ирсэн ч том захиалга дээр офсет хэвлэл одоо ч хамгийн хямд ба чанартай арга хэвээр байна.

🔮 Ирээдүйн чиг хандлага

• Дижитал болон офсетийн хослол – бага тиражийг дижитал, томыг офсетээр хэвлэх чиглэл давамгай байна.

• Автоматжуулалт – орчин үеийн офсет машинууд бүрэн автомат, өөрийгөө тохируулдаг, хүний оролцоо багасч байгаа.

• Байгальд ээлтэй технологи – уусгагчгүй бэх, дахин боловсруулсан цаас, ус бага ашиглах “eco-offset” систем нэвтэрч байна.